Operatie bij longkanker

Als er sprake is van longkanker in een vroeg stadium, kan er gekozen worden voor een operatie. Hierbij wordt dan een longkwab of zelfs de hele long verwijderd waarin de longtumor zich bevindt.
Een ziekenhuisopname hiervoor duurt doorgaans 3 tot 7 dagen. Het herstel vergt vaak enkele maanden.

Wel of geen operatie

Een operatie heeft tot doel de patiënt te genezen (curatieve behanadeling). Voor een operatie gelden de volgende voorwaarden:

• De tumor is niet ingegroeid in de omliggende weefsels, zoals het hart en de grote bloedvaten.
• Er zijn geen uitzaaiingen gevonden.
• De patiënt heeft een voldoende algehele conditie.
• De patiënt moet, na verwijdering van de long(kwab), voldoende capaciteit van het resterende deel van de long overhouden. Dit hangt af van de grootte en ligging van de tumor in de long, maar ook van de longfunctie van de patiënt vóór de operatie.

Helaas kunnen de meeste mensen met longkanker niet geopereerd worden, omdat de ziekte in een te ver gevorderd stadium is. Ongeveer 1 op de 5 patiënten met longkanker komt in aanmerking voor een operatie. In de praktijk betreft dit (bijna) altijd patiënten met niet-kleincellige longkanker, omdat kleincellige longkanker agressiever is en zich sneller verspreidt.

Niet iedereen kan een longkwab of een hele long missen. Na de operatie moet u voldoende longweefsel overhouden om niet benauwd te zijn. Om dit te bepalen, wordt vooraf een aantal onderzoeken gedaan bij iedere patiënt die in aanmerking komt voor een operatie. Dat betreft onder meer de volgende onderzoeken:

• longfunctie-onderzoek (blaastest);
• soms een fietstest;
• en soms een ventilatie-/perfusiescan.

Lijkt een curatieve behandeling mogelijk, dan is een operatie altijd de eerste keuze. Als iemand niet fit genoeg is voor een operatie (conditie, leeftijd), dan is een stereotactische behandeling voor sommige patiënten een goed alternatief. Dit is een specifieke vorm van radiotherapie.

Weefsel naar patholoog

Tijdens de operatie verwijdert de chirurg de tumor samen met een deel van het omliggende weefsel. Er wordt dus een deel van vermoedelijk gezond weefsel weggenomen. Dit gebeurt voor de zekerheid, omdat tijdens de operatie niet vast te stellen is of het weefsel rond het tumorgebied vrij is van kankercellen. Door dit te doen, is er een grotere kans dat alle kankercellen na de operatie daadwerkelijk weg zijn. Vaak verwijdert de chirurg ook enkele nabijgelegen lymfeklieren (zie ook Stadium-indeling).

Na de operatie wordt het verwijderde weefsel onder de microscoop onderzocht door een patholoog. Deze onderzoekt de randen van het weefsel op de aanwezigheid van kankercellen. Dit onderzoek geeft belangrijke informatie over het stadium van de ziekte en of verdere behandeling nodig is.

Na de operatie

Een longoperatie is een grote operatie, die belastend is voor de patiënt. De geopereerde patiënt krijgt intensieve nazorg, met goede pijnbestrijding. Een fysiotherapeut leert u op de juiste manier te slikken en slijm op te hoesten.
Wordt tijdens de operatie een deel van een long weggenomen, dan plaatst de chirurg een drain (afvoerslang) in de borstholte. Deze drain zorgt voor de afvoer van vocht en lucht. Deze drain wordt verwijderd als de resterende long weer ontplooid is en er weinig productie van vocht is.

Gevolgen van een operatie

Door het wegnemen van een long of een deel daarvan, ontstaat er ruimte in de borstholte. Is een long in zijn geheel weggenomen, dan vult deze ruimte zich met vocht. Dit is een normale reactie van het lichaam en kan geen kwaad. Is een deel van de long verwijderd, dan vult de ontstane ruimte zich met het overgebleven deel van de long, doordat longweefsel kan uitzetten (de functie wordt er doorgaans niet beter door). Aan de kant waar (een deel van) de long is verwijderd, verminderr de inhoud van de borstkas en wordt de borstkas vaak iets kleiner.

Het missen van een long of een deel daarvan heeft vaak merkbare gevolgen:

• door de kleinere longinhoud heeft u minder uithoudingsvermogen;
• ademen kan moeilijker gaan bij vochtig weer, felle kou of veel wind.
  
  

Controles na de operatie

Na een curatieve operatie blijft u 5 jaar onder controle. Zie Controles na de behandeling.

Folder

Meer informatie vindt u in de folder 'Longoperatie'