Nieuwe behandelmogelijkheden bij longkanker

De prognose bij longkanker wordt steeds beter, dankzij de komst van de zogeheten targeted therapy. Daaronder vallen kleine-moleculen therapie en immunotherapie. “Dit is echt een doorbraak. En het is de toekomst in de behandeling van kanker”, zegt longarts Carl Kluge. Kleine-moleculen therapie wordt in de vorm van tabletten gegeven. Immunotherapie via een infuus.

Ontwikkelingen

Bij kanker is het vooral een kwestie van op tijd erbij zijn. Het verraderlijke van longkanker is dat de klachten zich pas openbaren als de ziekte in een vergevorderd stadium is. “Bij presentatie blijkt bij de helft van de gevallen de ziekte reeds uitgezaaid”, zegt longarts Carl Kluge. “Daardoor overleeft nu slechts 15 procent van alle patiënten de eerste vijf jaar na ontdekking van de ziekte. Maar sinds enkele jaren is de ‘targeted therapy’ oftewel doelgerichte therapie beschikbaar. Die maakt mogelijk dat we nu ook patiënten met uitzaaiingen beter kunnen behandelen.” De afgelopen decennia zijn er grote stappen gemaakt in de behandeling van kanker.
Carl Kluge blikt terug: “Zo’n 25 jaar geleden konden we voor patiënten met uitzaaiingen van longkanker niets doen. Toen kwam de chemotherapie. Die bood mogelijkheden. Maar het is een bruut wapen, omdat het ook veel gezonde cellen dood maakt. En nu is er dan de targeted therapy. Daaronder vallen kleine moleculen therapie en het allernieuwste: immunotherapie.”

Bij kanker is het vooral een kwestie van het op tijd erbij zijn.

“Targeted therapy herkent die tumorcellen en pakt ze gericht aan. Bij kleine moleculen therapie hecht de molecule zich aan de zogeheten receptoren van de tumorcel, waardoor deze doodgaat.” En immunotherapie? “Die laat het lichaam zijn eigen afweercellen gebruiken om de tumor te vernietigen. Normaal gesproken wordt een tumorcel niet herkend door het afweersysteem. Immunotherapie ontmaskert als het ware de tumorcel, zodat deze herkend en vernietigd kan worden door de eigen afweercellen.”

Immunotherapie laat het lichaam zijn
eigen afweercellen gebruiken om de tumor
te vernietigen.

Nauwkeurige diagnostiek

Het is therapie op het niveau van moleculen. “Daarom moeten we heel precies in beeld hebben om wat voor tumor het gaat”, vertelt Carl Kluge. “We moeten de tumorcel tot op moleculair niveau classificeren. Dat gebeurt in een gespecialiseerd laboratorium. Daarmee kunnen we bepalen of we targeted therapy kunnen toepassen en zo ja welke.” Dat klinkt allemaal hoopvol. “Dat is het ook”, beaamt Carl Kluge. “Het is echt een doorbraak in de behandeling van kanker. Maar we staan nog aan het begin. Toch gaat het hard: bijna iedere maand komen er weer nieuwe publicaties bij voor targeted therapy. Dit is de toekomst in de behandeling van kanker.” Ook al is targeted therapy doelgericht, er kunnen wel bijwerkingen zijn, zoals huiduitslag, diarree en nierfalen. “Maar als het aanslaat, werkt het beter en langer dan de gangbare therapieën. Patiënten die voorheen nog maar kort te leven hadden, krijgen door deze therapie meer tijd.”

Voorspellen lastig

Door de komst van deze nieuwe therapie merkt de patiënt twee dingen, zegt Carl Kluge. “De diagnostiek neemt iets meer tijd in beslag, waardoor de patiënt langer in spanning zit. Daarnaast kunnen we nog onvoldoende voorspellen hoeveel extra tijd de patiënt krijgt om te leven. Soms is het veel meer dan aanvankelijk gedacht. Dat is mooi, maar het roept ook weer vragen op bij de patiënt. Bijvoorbeeld om misschien toch maar weer aan het werk te gaan. Dat was voorheen met een uitgezaaide longkanker ondenkbaar. Op het gebied van prognose moeten we nog veel kennis vergaren. Hoe dan ook, als artsen zijn wij blij met de komst van targeted therapy.”